2 października 2024 r. odbyło się w Warszawie XXIII Forum Termomodernizacja, zorganizowane przez Zrzeszenie Audytorów Energetycznych (ZAE). Zostało ono objęte honorowym patronatem Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOSiG), a wśród wielu patronów medialnych znalazł się miesięcznik „Materiały Budowlane”.

Forum Termomodernizacja 2024, to spotkanie audytorów energetycznych i projektantów, ale uczestniczyli w nim także przedstawiciele władz państwowych, firm działających w budownictwie oraz instytucji finansowych. Jego celem było przedstawienie wprowadzonych oraz planowanych zmian w aktach prawnych regulujących proces poprawy efektywności energetycznej w sektorze budownictwa, dostępnych źródeł jego finansowania oraz najnowszych rozwiązań technologicznych i materiałowych. Obrady zostały podzielone na 3 sesje. Spotkanie otworzył Dariusz Heim – Prezes ZAE, który przywitał honorowych gości, sponsorów oraz uczestników Forum. Ponadto, w związku z przypadającą w tym roku dziesiątą rocznicą śmierci Aleksandra Panka – współzałożyciela oraz pierwszego Prezesa ZAE, przypomniał Jego dokonania, a następnie uczczono pamięć zmarłego minutą ciszy. Prezes Heim poinformował również uczestników Forum, że decyzją Zarządu ZAE postanowiono zorganizować konkurs imienia Aleksandra Panka na najlepszą pracę dyplomową z dziedziny efektywności energetycznej w budownictwie.

Obrady Forum Termomodernizacja 2024 otwiera Dariusz Heim, Prezes ZAE. W prezydium zasiadają prelegenci: Antonina Kaniszewska z NFOŚiGW oraz Tomasz Gałązka reprezentujący Ministerstwo Rozwoju i Technologii Fot. archiwum ZAE

Pierwszy referat merytoryczny pt. Plany legislacyjne związane z wdrożeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275/UE z 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz. Urz. UE z 8.05.2024 r.) do polskiego porządku prawnego wygłosił Tomasz Gałązka z Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Prelegent podkreślił, że jest to jeden z elementów pakietu „Fit for 55” i konsekwencja inicjatywy Komisji Europejskiej pt. „Europejski zielony ład”. W dyrektywie EPBD z 2024 r. znajdują się nowe i zmienione wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej budynków oraz termin ich wdrożenia przez kraje członkowskie UE, a także te, które nie uległy zmianie. Nowe wymagania, to m.in. wprowadzenie: globalnego współczynnika ocieplenia w cyklu życia określonych rodzajów budynków; minimalnych standardów energooszczędności dotyczących budynków użytkowych (niemieszkalnych); trajektorii progresywnej renowacji budynków mieszkalnych; zasad wykorzystania energii odnawialnej w nowych budynkach; systemu paszportów renowacji (nie będą obligatoryjne). Zmienione wymagania dotyczą natomiast m.in.: ustanowienia krajowego planu renowacji budynków; poprawy charakterystyki energetycznej podczas procesu renowacji; infrastruktury na potrzeby zrównoważonej mobilności; zasad wdrażania charakterystyki energetycznej budynków i kształtowania systemów wsparcia.

Polskie akty prawne, które wymagają nowelizacji w związku z wejściem w życie nowej dyrektywy EPBD, to m.in. rozporządzenie w sprawie metodologii wyznaczania charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku oraz świadectw charakterystyki energetycznej. Tomasz Gałązka stwierdził, że w ramach konsultacji społecznych zgłoszono przeszło 250 uwag do projektu rozporządzenia, które będą rozpatrzone do końca 2024 r., a termin wejścia w życie tego aktu prawnego to styczeń 2026 r. Ponadto nowelizacji ulegną również: ustawa o charakterystyce energetycznej budynków; ustawa Prawo budowlane oraz rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, podkreślił Tomasz Gałązka.

Drugi referat podczas Forum Termomodernizacja 2024 wygłosiła Antonina Kaniszewska z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a dotyczył on programu „Czyste powietrze”, realizowanego w latach 2018-2029, przy czym zobowiązania będą podejmowane do 31 grudnia 2027 r. W ramach tego programu dofinansowywana jest poprawa efektywności energetycznej budynków jednorodzinnych. Jak podkreśliła prelegentka, można składać wnioski dotyczące kompleksowej termomodernizacji, a nie wyłącznie, jak wcześniej, wymiany źródła ciepła. Ponadto poinformowała, że został powołany zespół ekspertów do opracowania niezbędnych zmian w programie „Czyste powietrze”.

Tematem kolejnego referatu było porównanie programów dofinansowania poprawy efektywności energetycznej. Jego autor Andrzej Rajkiewicz – Wiceprezes Narodowej Agencji Poszanowania Energii (NAPE) poinformował, że obecnie programy te finansowane są z wielu źródeł, w tym m.in. ze środków: krajowych; UE; z Funduszu Norweskiego i EOG. Ponadto stwierdził, że poszczególne programy wsparcia różnią się pod względem wymagań formalnych, zakresu audytu oraz warunków finansowania i zaapelował o ich ujednolicenie, a przynajmniej wymagań dotyczących audytu energetycznego.

Pierwszą sesję obrad zakończyło wystąpienie przedstawicieli firmy Ariston Polska – złotego sponsora Forum, natomiast druga sesja rozpoczęła się od prezentacji oferty Velo Banku – srebrnego sponsora tego wydarzenia. Zwrócono w niej uwagę na bardzo mało znaną formę pomocy dla spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, tzw. grant OZE. Następnie Andrzej Wiszniewski (Zrzerzenie Audytorów Energetycznych), omówił zmiany w regulaminie listy rekomendowanych audytorów ZAE, obejmujące m.in. wprowadzenie dwóch nowych specjalności. Są to audyty energetyczne budynków jednorodzinnych do programu „Czyste powietrze” oraz świadectwa energetyczne budynków. Ponadto w ramach zmian ograniczono czas ważności rekomendacji oraz wprowadzono opłaty za postępowanie kwalifikacyjne i egzamin sprawdzający wiedzę w przypadku niektórych specjalności. Nowe regulacje wejdą w życie od początku 2025 r.

Kolejne dwa wystąpienia podczas Forum, to Zielone finansowanie – wymagania dla sektora finansowego, rola audytorów, dotyczące oferty Banku Ochrony Środowiska oraz Poprawa efektywności energetycznej budynków WM i SM – możliwości finansowania zaprezentowane przez Alior Bank.

Czym powinien kierować się inwestor przy wyborze pompy ciepła wyjaśnił Adam Koniszewski reprezentujący Stowarzyszenie Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych w referacie pt. Która pompa ciepła jest dobra, jak rozpoznać?. Prelegent podkreślił, że zawsze należy uwzględniać wpływ rodzaju pompy, przy różnych założeniach dotyczących trybu jej pracy, na osiągane roczne koszty energii.

Drugą sesję obrad Forum Termomodernizacja 2024 zakończyło wystąpienie Marka Zaborowskiego z Krajowej Agencji Poszanowania Energii, w ramach którego omówił raport pt. Opłata zastępcza w polskim systemie Białych Certyfikatów, opracowany w programie LIFE, finansowanym ze środków UE. Z raportu wynika, że jest to najtańszy sposób uzyskania efektu energetycznego spośród wszystkich programów wsparcia, ale jego potencjał nie jest wykorzystany. W celu pobudzenia rynku konieczna jest zmiana sposobu ustalania opłaty zastępczej, która powinna pozostawać w korelacji z kosztami uzyskania efektu energetycznego w innych programach wsparcia. Zwrócono również uwagę na konieczność przyspieszenia rozpatrywania wniosków o wydanie Białych Certyfikatów.

W ramach trzeciej sesji, jako pierwszy wystąpił Jerzy Kwiatkowski, reprezentujący NAPE, który wygłosił referat pt. Szacowanie śladu węglowego budynku, propozycja metodyki. Omówił w nim wyniki projektu realizowanego przez NAPE we współpracy z norweską firmą Asplan Viak, finansowanego ze środków Funduszu Norweskiego i EOG. Do wyznaczania śladu węglowego istnieje metoda zgodna z normą, ale w przypadku nowych budynków dopuszcza się stosowanie krajowej metody obliczeniowej i taka metoda jest opracowywana. Prelegent podkreślił też, że w przypadku niektórych typów budynków już od 2028 r. będzie obowiązek podawania wskaźnika globalnego ocieplenia (GWP) w Świadectwie Charakterystyki Energetycznej.

Drugi referat w trzeciej sesji Forum dotyczył programu Facilitator EPC – zintegrowane usługi dla podmiotów publicznych w procesie przygotowania i realizacji projektów EPC/ESCO, realizowanego przez zespół KAPE i Kancelarię Cieślak, a wygłosił go Rafał Cieślak.

Część merytoryczną Forum Termomodernizacja 2024 zakończyło wystąpienie Michała Strzeszewskiego z firmy SANKOM na temat nowej koncepcji projektowania z zastosowaniem programu Audytor SET 7.3. Innowacja programu polega na dodaniu nowego modułu FC, umożliwiającego szybkie szacowanie obciążenia cieplnego oraz wykonywanie obliczeń fragmentów instalacji. Następnie Dariusz Heim – Prezes ZAE podsumował obrady i odbyło się losowanie upominków dla uczestników.

Tegoroczne Forum zorganizowano jako stacjonarne, ale było także transmitowane przez internet. Uczestniczyło w nim 177 osób, a 90 śledziło w internecie.

Krystyna Wiśniewska