dr inż. arch. Maciej Kłopotowski, Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.43
W artykule zaprezentowano wyniki badań, których celem jest przeprojektowanie mieszkań wybudowanych w okresie PRL. Za ich podstawę przyjęto mieszkania zrealizowane w budynkach zmontowanych w technologii OW-T/67, które zaprojektowano na podstawie NTP z 1959 r. Do badań pilotażowych przyjęto mieszkanie M-4. Celem zaproponowanych działań jest poprawa jakości istniejącego środowiska mieszkaniowego. Zdaniem autora jest to możliwe jedynie w procesie przeprojektowania mieszkań. Działania te powinny być skorelowane z zamieszkiwaniem w nich przez mniejszą niż pierwotnie zakładano liczbę osób. Autor w poprawie standardu (powierzchniowego i funkcjonalnego) mieszkań widzi drogę do zmiany oceny środowiska mieszkaniowego w osiedlach i budynkach zrealizowanych w technologiach uprzemysłowionych, które nadal zamieszkuje ok. 1/3 populacji Polaków.
Słowa kluczowe: architektura; rewitalizacja; mieszkalnictwo; mieszkanie; przebudowa.
* * *
New type series flats OW-T
The paper presents the results of the research. The goal is to re-design the apartments built during the PRL. The apartments made in the buildings assembled in the OW-T/67 technology which were designed on the basis of NTP from year 1959 were used for the basis of this research. An apartment called M-4 was used for the pilot studies. The proposed measures are a real contribution to improving the quality of the existing housing environment. According to the author, it is only possible in the process of renewal – redevelopment of apartments. These activities should be correlated with the residence of them by the lower than originally assumed number of people. The author sees the way to change the rating housing environment (housing estates and buildings still inhabited by about 1/3 of Poles) in the surface and functional standard of housing.
Keywords: architecture; revitalization; housing; flat; reconstrucion.
Literatura
[1] Basista Andrzej. 2001. „Betonowe dziedzictwo. Architektura w Polsce czasów komunizmu”. Warszawa – Kraków. Wydawnictwo Naukowe PWN.
[2] Chmielewski Jan M., Małgorzata Mirecka. 2001. Modernizacja osiedli mieszkaniowych. Warszawa. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
[3] Gronostajska Barbara E. 2007. Kreacja i modernizacja przestrzeni mieszkalnej. Teoria i praktyka na przykładzie wybranych realizacji wrocławskich z lat 1970 – 1990. Wrocław. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
[4] Jezierski Walery, Maciej Kłopotowski, Anna Gromadzka. 2016. „Wielokryterialna analiza porównawcza – narzędzie do oceny jakości użytkowej mieszkań”. Teka Komisji Architektury, (…) / PAN o. w Lublinie T. 12, (1): 49 – 58.
[5] Kłopotowski Maciej. 2009. „OW-T. Betonowy potencjał”. Architecturae et Artibus (2): 31 – 38.
[6] Kłopotowski Maciej. 2015. „Teraźniejszość i przyszłość przeszłej architektury mieszkaniowej” (s.: 251 – 259) w: E. Przesmycka, E. Trocka-Leszczyńska (red.). Przyszłość architektury”. Wrocław. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
[7] Kłopotowski Maciej. 2015. „Jak ocenić współczesne mieszkanie. Próba zdefiniowania kryteriów wartościujących jakość użytkową współczesnych polskich mieszkań”. Teka Komisji Architektury, (…)/ PAN o. w Lublinie T. 11, (3): 7 – 19.
[8] Ostańska Anna, Teresa Tarczyńska. 2012. Dokładność realizacji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych. Warszawa. DW MEDIUM.
[9] Ostańska Anna. 2016. Wielka płyta. Analiza skuteczności podwyższania efektywności energetycznej. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
[10] Pliszka Eugeniusz (red.). 1974. Systemy budownictwa mieszkaniowego i ogólnego. Warszawa. Arkady.
[11] Uchwała nr 364 Rady Ministrów z 20 sierpnia 1959 r. w sprawie zatwierdzenia normatywów projektowania dla budownictwa mieszkaniowego („Monitor Polski”, nr 81, poz. 422, s. 687).
[12] Wojtkun Grzegorz. 2004. Osiedle mieszkaniowe w strukturze miasta XX wieku. Szczecin. Politechnika Szczecińska.
Otrzymano: 11.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 105-106 (spis treści >>)
prof. dr hab. inż. arch. Elżbieta Przesmycka, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury
mgr inż. arch. Wojciech Jabłoński, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.42
Od początku XXI w. można zauważyć tendencję do likwidacji istniejących dworców autobusowych bądź ich przebudowy. Wiele z nich cechuje się dobrą formą architektoniczną, śmiałymi rozwiązaniami budowlano-konstrukcyjnymi i funkcjonalnymi. W artykule przedstawiono krótki zarys historii tego typu budownictwa na przykładzie wybranych istniejących i nieistniejących obiektów. Omówiono rozwiązania architektoniczne niektórych obiektów oraz ich stan techniczny i możliwość wykorzystania m.in. do współczesnych potrzeb komunikacyjnych.
Słowa kluczowe: dworzec autobusowy; architektura; XX wiek.
* * *
Bus stations of the 20th century in Poland. Architecture and state of preservation
From the beginning of the 21st century, there has been a tendency to demolish or to rebuild existing bus stations. Many of them are featured with good architectural form, bold constructional and functional solutions. Authors in their work present a brief history of this type of construction on the example of selected existing and non-existent objects. The work presents the architectural solutions of selected objects as well as the possibility of using them for contemporary needs of communication or other needs.
Keywords: bus stations; architecture; 20th century.
Literatura
[1] Dumnicki Juliusz, Edward Laskus. 1970. Budownictwo zaplecza samochodowego. Warszawa. Arkady.
[2] http://www. transport-publiczny. pl/wiadomosci/zakopane-dworzec-autobusowy-przeszedl-przez-ulice-54831.html (dostęp 19.08.2017 r.).
[3] http://kielce.sarp.org. pl/konkurs-dworzec-autobusowy-w-kielcach-komunikat-nr-4-ogloszenie-wynikow-konkursu/ (dostęp 19.08.2017 r.).
[4] http://www.nowiny24.pl/wiadomosci/jaroslaw/a/zmodernizowany-dworzec-w-jaroslawiu-oddany-do-uzytku,9757146/ (dostęp 19.08.2017 r.).
[5] Projekt dworca autobusowego w Puławach.APL. sygn. 403/0/5.5/1964.
[6] Projekt dworca autobusowego w Białej Podlaskiej. APL. sygn. 403/0/5.5/412.
[7] Schneider-Skalska Grażyna. 2013. Ocena wartości architektonicznych i krajobrazowych zespołu PKS w Kielcach w kontekście ewentualnych przekształceń. Kraków.
[8] Szafer Tadeusz Przemysław. 1981. Nowa architektura polska. Diariusz lat 1976 – 1980. Warszawa. Arkady
[9] Żochowski Wiesław. 1968. „Dworzec PKS w Lublinie”. Architektura 260 (7): 247 – 248.
Otrzymano: 12.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 102-104 (spis treści >>)
prof. dr hab. inż. arch. Elżbieta Trocka-Leszczyńska, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury
dr hab. inż. Romuald Tarczewski, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury
dr inż. arch. Joanna Jabłońska, Politechnika Wrocławska, Wydział Architektury
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.41
Infrastruktura komunikacyjna ma bardzo duży wpływ zarówno na przestrzeń zurbanizowaną, jak i na środowisko naturalne, w którym jest zlokalizowana. W jej projektowaniu uwzględniane są przede wszystkim aspekty techniczne, a zagadnienia o charakterze architektonicznym stanowią jedynie uzupełnienie, mimo że ich znaczenie jest bardzo istotne dla percepcji obiektów w długim okresie. Dotyczy to szczególnie, związanych z infrastrukturą komunikacyjną, elementów ochrony akustycznej, czyli ekranów, które w istotny sposób zmieniają wizualne oddziaływanie infrastruktury komunikacyjnej na otoczenie i stanowią element krajobrazu. Niedoszacowanie ich estetycznego znaczenia, to jedna z głównych przyczyn braku społecznej akceptacji tych rozwiązań. Odrębnym zagadnieniem jest niedocenianie sposobu, w jaki ekrany akustyczne ulegają procesowi starzenia. W zależności od zastosowanych materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych mogą bowiem ulegać szybkiej i nieestetycznej degradacji lub starzeć się stopniowo w „szlachetny”, nieuciążliwy wizualnie sposób. Zagadnienia te zilustrowano przykładem żelbetowych ekranów akustycznych zastosowanych na autostradzie A8 – Autostradowej Obwodnicy Wrocławia.
Słowa kluczowe: ekrany akustyczne; architektura betonowa; starzenie się obiektów budowlanych.
* * *
Architectural aspects of durability of the concrete acoustic protection elements in the communication infrastructure
Transport infrastructure has a huge impact, both on the urbanized areas and on the natural environment, of its location. During the design process, mainly technical aspects are taken into account, and architectural issues are treated as complementary. However, their importance is curial for the perception of objects over an extended period of time. This applies especially to the communication infrastructure elements of acoustic protection – the screens. Taking into account this aspect, they are highly important, because in a significant way they change the visual impact of communication infrastructure on surroundings, stating the noticeable part of landscape. Underestimation of their aesthetical meaning, becomes secondary to economical aspects.Another issue is lack of appreciation of the way, in which these elements undergo process of aging. Depending on the materials and construction solutions used, they can be subjected to a rapid and non-aesthetic degradation or ageing in a "noble" and visually appealing manner. These issues are illustrated by an example of reinforced concrete acoustic screens used on the A8 motorway, Wrocław Motorway Ring Road.
Keywords: sound mitigation walls; concrete architecture; aging of building objects.
Literatura
[1] Jabłońska Joanna, Romuald Tarczewski, Elżbieta Trocka-Leszczyńska. 2015. „Przydatność dziedzictwa inżynierii – obserwacje na podstawie hal wystawowych P. L. Nerviego w Turynie”. Materiały Budowlane 519 (11): 137 – 140.
[2] Rudno-Rudzińska Barbara, Romuald Tarczewski, Paweł Ogielski, Waldemar Bober, Marek Suchy. 2011. „Ekrany akustyczne Autostradowej Obwodnicy Wrocławia”. Magazyn Autostrady (6): 42 – 50.
[3] Schaal Hans Dieter. 2011. Ruins: Reflections about Violence Chaos and Transience. Fellbach. Edition Axel Menges.
[4] Tarczewski Romuald. 2015. „Transience of architecture – technical, social and environmental aspects”. SGEM2015 Conference Proceedings. Book 4, Arts, performing arts, architecture and design: 757 – 764.
[5] Végh Ludevit, Petr Végh. 2009. „Environmentally compatible structures (ECS) – introduction into the theory of ECS”. In: Domingo C., Lázaro C. (eds). Evolution and trends in Design and Construction of Shell and Spatial Structures. Madid. CEDEX.
Otrzymano: 13.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 100-101 (spis treści >>)
dr inż. Piotr Berkowski, Politechnika Wrocławska, Wydział Budownictwa Lądowego i Wodnego
dr hab. inż. Marta Kosior-Kazberuk, prof. PB, Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.40
Na przełomie XIX i XX w. we Wrocławiu funkcjonowały cztery zakłady gazownicze, produkujące gaz na potrzeby miasta. Trzy z nich przestały wytwarzać gaz miejski jeszcze w pierwszym trzydziestoleciu XX w., natomiast najmłodszy, otwarty w 1906 r., działał jeszcze w latach 90. Jednymi z najbardziej charakterystycznych obiektów w tych zakładach były stalowe zbiorniki cylindryczne, z kopulastym przekryciem, służące do przechowywania gazu. W najstarszych obiektach konstrukcja obudowująca zbiorniki była murowana, o rzucie kołowym. W okresie późniejszym konstrukcję prowadzącą powłoki zbiorników stanowiły przestrzenne ramy stalowe, złożone ze słupów, powiązanych ryglami i stężeniami. W artykule przedstawiono krótką analizę historyczną i konstrukcyjną dotyczącą zbiorników gazu, opracowaną na podstawie dokumentacji archiwalnej.
Słowa kluczowe: historyczna analiza konstrukcji; zbiorniki gazu.
* * *
Structural and construction history of Wrocław’s gasholders from 19th and 20th century
At the turn of the 19th and 20th centuries there were four gas plants operating in Wrocław and producing gas for the city. Three of these plants ceased to produce urban gas in the 1st thirties of the 20th century, while the youngest one, opened in 1906, continued to operate till the 90s. One of the most characteristic buildings in these plants were steel cylindrical tanks for gas storage with dome cover. In the oldest structures the housing construction of the tanks was made of brick/stone masonry in a form of circular silos. Later, the shell-guiding structures were spatial steel frameworks composed of poles, linked by beams and bracings. The paper presents a brief historical and structural analysis of gasholders, based on archival documentation.
Keywords: historical analysis of structure; gasholders.
Literatura
[1] Archiwum Budowlane miasta Wrocławia (T3456, T1237, T1148, T4113).
[2] Berger Barbara. 2015. „The Gasholder – Shaped by its function. The Italian example.” Fifth International Congress on Construction History. Chicago. Vol. 1: 203 – 210.
[3] Denkschrift zur Eröffnung des neuen Gaswerkes im November 1906. Theiner & Meinicke. Breslau. www.dbc.wroc.pl:9469 (dostęp 27.05.2017 r.).
[4] Oval and Kennington Development Area: Gasholder document. 2015. Berkely – Lambeth. http://www.oakda.co.uk/media/pdf/n/f/OAKDA_Gas_Holder_Strategy.pdf (dostęp 27.05.2017 r.).
[5] Pillsbury Charles S. 1911. The Design of Gas Holders. Thesis for degree of Mechanical Engineer, University of Illinois. https://www.ideals.illinois.edu (dostęp 27.05.2017 r.).
[6] Pöschek Andreas. http://viennaphoto.at/en/gasometer-vienna (dostęp 27.05.2017 r.).
[7] Russel Thomas. 2014. „Gasworks Profile B: Gasholders and their Tanks”. London. CL:AIRE. https://www. researchgate. net/publication/268447774_Gasholders_and_their_Tanks (dostęp 27.05.2017 r.).
[8] Southwell Cripps Frederick. 1889. The Guide Framing of Gas-Holders and other papers chiefly realting to strains in structures connected with gas-works. London: Walter King, Office of the „Journal of Gas Lighting”. www.archive.org (dostęp 27.05.2017 r.).
[9] Węgrzyn-Kopczyńska Danuta. 2012. „165 lat gazownictwa we Wrocławiu”. Wiadomości Naftowe i Gazownicze R. 15 (9): 22 – 23.
Otrzymano: 13.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 97-99 (spis treści >>)
dr inż. Andrzej Marecki, Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej
dr inż. Wojciech Terlikowski, Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.39
Na terenie Polski istnieją 132 mosty/wiadukty i kładki drogowe, w tym 16 we Wrocławiu, które są wpisane do rejestru zabytków [1]. Liczba kolejowych obiektów inżynieryjnych starszych od stu lat, to przeszło 8000 szt. [2]. Należy podkreślić, że remont zabytkowego obiektu mostowego wymaga pogodzenia w projekcie rewitalizacyjnym funkcji użytkowych z formą architektoniczną i pierwotnym rozwiązaniem konstrukcyjnym obiektu. Konsekwencją tego jest poszukiwanie i zastosowanie indywidualnych rozwiązań konstrukcyjno-technologicznych, dopuszczalnych z punktu widzenia ochrony substancji zabytkowej, które jednocześnie będą spełniały wymagania współczesnych przepisów budowlanych, norm obciążeniowych i warunków technicznych. Biorąc pod uwagę skalę problemu, w artykule przedstawiono sposób skwantyfikowania zdolności rewitalizacyjnej mostu zabytkowego. Omawianą cechę możemy przedstawić za pomocą procentowego wskaźnika mówiącego o tym, czy rewitalizacja jest zalecana, trudna z problemami, zalecana czy też z dużym prawdopodobieństwem sukcesu. Cecha ta wskaże racjonalną strategię rewitalizacji, której efektem będzie pogodzenie w projekcie rewitalizacyjnym postulowanych funkcji użytkowych z formą architektoniczną i pierwotnym rozwiązaniem konstrukcyjnym mostu.
Słowa kluczowe: mosty zabytkowe; diagnostyka interdyscyplinarna; remont.
* * *
The revitalization potential of a historic bridge as a basis for choosing a suitable renovation strategy
The register of historic monuments in Poland currently includes 132 bridges, viaducts and footbridges, 16 of which are located in Wrocław [1]. There are more than 8 thousand engineering structures that are over 100 years old in Poland [2]. It should be noted that renovating road bridges that were entered into the register of historic monuments usually requires reconciling the desired usage parameters with the historic architectural form and structure of the bridge. Therefore, the process requires implementing bespoke technological solutions that allow to retain the historic character of the structure while being compliant with current construction regulations, load norms, and technical requirements.The article presents an approach to solving the above challenges through quantifying the "revitalization" potential of a historic bridges. All of the above factors are reflected by the potential index (expressed in percentages) which may help in determining whether the "revitalization" project in question is:feasible but likely to be difficult and problematic or feasible and likely to be successful The index will help in selecting a rational revitalization strategy that will make it possible to reconcile the desired usage parameters with the historic architectural form and structure of the bridge.
Keywords: historic bridges; interdisciplinary diagnostics; renovation.
Literatura
[1] Marecki Andrzej. 2014. „Problemy formalne, architektoniczne i konstrukcyjne remontów zabytkowych miejskich mostów drogowych”. JCEFA, t. XXXI, z. 61 (3II/14): 347 – 356.
[2] Bień Jan. 2009. „Mosty kolejowe – uszkodzenia, awarie, katastrofy”. XXIV Konferencja Naukowo-Techniczna „Awarie budowlane”: 45 – 62. Szczecin – Międzyzdroje.
[3] Rymsza Janusz. 2011. „Trasa Łazienkowska w Warszawie Jako Zabytkowa Miejska Arteria Komunikacyjna”. Technical Transactions Politechniki Krakowskiej 3-B.
Otrzymano: 14.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 95-96 (spis treści >>)
dr inż. Wojciech Terlikowski, Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.38
Rewitalizacja budynku zabytkowego jest złożonym procesem interdyscyplinarnym, którego częścią jest rehabilitacja konstrukcji. Zdolność rehabilitacyjna budynku wraz z wartością zrównoważenia stanowi o zdolności rewitalizacyjnej budynku zabytkowego. Artykuł omawia zagadnienie zdolności rehabilitacyjnej budynku zabytkowego, sposób jej oceny w procesie diagnostycznym oraz rolę w całym procesie rewitalizacji, podając przykład trzech wybranych diagnozowanychkam ienic zabytkowych w Warszawie.
Słowa kluczowe: rewitalizacja; zdolność rewitalizacyjna; zdolność rehabilitacyjna; rehabilitacja konstrukcji.
* * *
Rehabilitation value of historical building in scope of its revitalization
Revitalization of a historical building is a multidisciplinary and complex process that includes structural rehabilitation. The rehabilitation capacity of a building together with a value of sustainability forms a revitalization capacity of historical building. Article describes a topic of historical building rehabilitation capacity showing an evaluation manner as a part of diagnostic process, as well as an importance to the revitalization process. As an example cases of three historical tenement houses in Warsaw are given.
Keywords: revitalization; building revitalization capacity; rehabilitation capacity; rehabilitation of structures.
Literatura
[1] Czarnecki Lech, Marek Kaproń. 2010. „Sustainable Construction as a Research Area”. International Journal of the Society of Materials Engineering for Resources Vol. 17 (2010) No. 2: 99 – 106.
[2] Firląg Szymon. 2015. „How to Meet the Minimum Energy Performance Requirements of Technical Conditions in Year 2021?”. Procedia Engineering, Elsevier BV, vol. 111: 202 – 208.
[3] Haller Konstanty. 1924. „Poradnik budowniczego”. Warszawa. Skład Główny w Instytucie Popierania Polskiej Twórczości Naukowej pn. „Kasa im. Rektora Mianowskiego. Nakład Autora.
[4] Król Mieczysław. 2009. „Naprawy i wzmocnienia konstrukcji budowlanych”. Przegląd Budowlany (3).
[5] Ryńska Elżbieta Dagny. 2012. Zintegrowany proces projektowania prośrodowiskowego. Projektant a środowisko. Warszawa. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
[6] Terlikowski Wojciech. 2016. „Zrównoważona rewitalizacja budynków zabytkowych”. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury/Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture/JCEEA. t. XXXIII, z. 63 (3/16): 101 – 106.
[7] Załącznik do uchwały nr XXXVII/948/2012 Rady m.st. Warszawy z 31 maja 2012 r. zmieniającej uchwałę w sprawie Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2005 – 2013. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2005 – 2013.
Otrzymano: 14.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 93-94 (spis treści >>)
dr Lucjan Gazda, Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury
dr hab. inż. arch. Mykola Bevz, prof. PL, Politechnika Lubelska, Wydział Budownictwa i Architektury
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.37
Badaniom poddano tworzywa pozyskane podczas badań archeologicznych na Wysokiej Górce w Chełmie w obrębie XIII-wiecznych założeń rezydencjonalno-sakralnych Daniela Romanowicza. Występują one w formie cegieł, płytek szkliwionych oraz dużych objętościowo nagromadzeń bez określonej formy i przeznaczenia, wskazujących na ich produkcyjne pozostałości. Tworzywa te są barwy białej, zielonej i wielobarwne. Nawiązują do pierwotnie tu stosowanych (przed pożarem w 1256 r.) białych alabastrów halickich i zielonego glaukonitytu chełmskiego, o czym wspomina latopis halicko-wołyński. Prowadzono badania fazowe pozyskanych tworzyw za pomocą mikroskopu elektronowego SEM oraz dyfrakcji rentgenowskiej. Wykonano także analizę chemiczną w mikroobszarze przy użyciu mikroskopu elektronowego SEM z przystawką EDS. Badania wykazały, że tworzywa te uzyskiwano w technologiach innych niż ceramiczne, zbliżonych do współcześnie produkowanych materiałów silikatowych. Badane tworzywa gwarantowały realizację założeń ideowych pierwotnych budowli pod wyraźnym wpływem stylistyki XII-wiecznej szkoły pizańskiej.
Słowa kluczowe: kreda; alchemia; marmur; Chełm.
* * *
Medieval material-technological experiment conducted while restoring Daniel Romanowicz’s residential-sacral complex in Chelm
Materials obtained during archaeological excavations on Wysoka Gorka in Chelm in the area of Daniel Romanowicz’s 13th century residential-sacral complex have been subject to examination. They come in the forms of bricks and glazed tiles, as well as sizeable shapeless and purposeless accumulations indicating post-manufacturing remains. The materials are white, green and multi-coloured. They refer to Galicia alabasters and green glauconite from Chelm which were originally used there (before the fire of 1256) – the fact mentioned in the Galicia–Volhynia Chronicle. They were diagnosed by means of a SEM microscope and x-ray diffraction. Furthermore, a micro area chemical analysis was conducted by means of SEM microscope with EDS module. The conducted examination indicated that the materials in question were manufactured using other than ceramic technologies, but similar to the ones used to produce silicate materials nowadays. The tested materials quaranteed the realization of the conceptual assumptions of the structures constructed under the explicit influence of the style of the 12th century Pisan School.
Keywords: chalk; alchemy; marble; Chelm.
Literatura
[1] Bevz Mykola, Andrzej Buko, Lucjan Gazda, Stanisław Golub, Yuryi Lukomskyi. 2015. „Materialy i technologii w architekturniy biografii mista (na prykladi mista Cholm u Polshchi)”. Zberezhennia istorychnoji zabudowy tsentra Odesy shliachom vkluchennia
do osnovnoho spysku Vsesvitnioji spadshchyny UNESCO. Materialy II mizhnarodnoji naukovo-praktychnoji konferentzii. Odesa, Astroprint: 136 – 147.
[2] Buko Andrzej. 2016. Źródła pisane i archeologia: przykład góry katedralnej w Chełmie. Kwartalnik Historyczny. Rocznik CXXIII.
[3] Dąbrowski Dariusz. 2012. Daniel Romanowicz. Król Rusi (ok. 1201 – 1264). Biografia polityczna. Kaków. Wydawnictwo
Avalon.
[4] Gazda Lucjan. 2016. „Wyniki badań surowców i materiałów budowlanych. Od cerkwi katedralnej króla Daniela Romanowicza do bazyliki pw. Narodzenia NMP w Chełmie” [Red:] Buko Andrzej, Gołub Stanisław – Chełm: Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza w Chełmie: 213 – 234.
[5] Gołub Stanisław. 2013. Dokumentacja z badań archeologicznych w latach 2010 – 2012. Projekt badawczy Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wyższego „Zespół rezydencjalno – sakralny na Górze Katedralnej w Chełmie”. Chełm.
[6] Jones J. B., E. R. Segenit. 1971. „The nature of opal I. Nomenclature and constituent phases”. J. Geol. Soc. Australia 18 (1): 57 – 68.
[7] Lukomskyi Yuryi, Mykola Bevz. 2012. „Badania archeologiczne fundamentów dawnej katedry w Kryłosie-Haliczu. Problem konserwacji i udostępniania”. XXVIII Konferencja Sprawozdawcza „Badania archeologiczne w Polsce środkowo-wschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2011”. Lublin. UMCS.
[8] Voytovych Leontyi. 2016. „Korol Danylo Romanowych: davni i moderni napriamky falsyfikatzii portretu”. Korol Danylo Romanowych: kulturna i derzhavotvorcha spadshchyna yoho doby. L’viv: L’vivska Politechnika. Vyd-vo: Rastr-7. S. 11 – 32.
Otrzymano: 04.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 88-92 (spis treści >>)
dr inż. Dariusz Kowalski, Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska
Autor do korespondencji e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
DOI: 10.15199/33.2017.11.36
W artykule przedstawiono przykład realizacji przebudowy prywatnego budynku mieszkalnego, podczas której okazało się, że nie jest on wykonany zgodnie z projektem i zasadami sztuki budowlanej. Opracowany i zatwierdzony projekt budowlany przebudowy niewiele miał wspólnego z obiektem, którego dotyczył. Realizacja prac zgodnie z tym projektem była więc obarczona dużym ryzykiem, a w konsekwencji groziła katastrofą budowlaną.
Słowa kluczowe: inwentaryzacja; dokumentacja projektowa; badania materiałowe; przebudowa; ryzyko
* * *
Risk of implementation of project works and conditioning of private facilities
The paper presents a case study of a private house rebuilding, showing that the structure does not meet the design and building craftsmanship requirements. The accepted reconstruction project was not relevant to the real structure. The reconstruction performance, brought a high structural risk, consequently, a collapse.
Keywords: survey; project documentation; material testing; reconstruction; risk.
Literatura
[1] Kowalski Dariusz. 2013. „Problemy realizacji inwestycji z zakresu konstrukcji stalowych”. Inżynieria Morska i Geotechnika 34
(5): 355 – 362.
[2] Urbańska-Galewska Elżbieta, Dariusz Kowalski. 2015. Dokumentacja projektowa konstrukcji stalowych w budowlanych przedsięwzięciach inwestycyjnych. Warszawa. WN PWN.
[3] Ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 1994, poz. 414 z p. zm.).
Otrzymano: 08.09.2017 r.
Przeczytaj cały artykuł >>
Materiały Budowlane 11/2017, str. 86-87 (spis treści >>)
Start 
