dr hab. Sławomir Łotysz, prof. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk

Autor do korespondencji : Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

DOI: 10.15199/33.2018.03.26

Na początku 1946 r. UNRRA (Administracja
Narodów Zjednoczonych do spraw Pomocy i Odbudowy) zaoferowała Polsce i kilku innym krajom pomoc w uruchomieniu produkcji penicyliny. Początkowo polska fabryka miała być zlokalizowana w zaadaptowanym budynku szpitalnym w Krakowie, ale zdaniem rzeczoznawców budowlanych działających na zlecenie Ministerstwa Przemysłu obiekt ten nie nadawał się do tego celu.Ministerstwo zdecydowało o przeniesieniu inwestycji do podwarszawskiego Tarchomina, gdzie przed wojną działała już fabryka farmaceutyczna. Władze samorządowe Krakowa, niezadowolone z tej decyzji, zleciły wykonanie własnych ekspertyz budowlanych, które przyniosły wyniki całkowicie odmienne.Artykuł opisuje genezę sporu, na ile rzeczoznawcy budowlani pracujący na zlecenie obu instytucji potrafili zachować niezależność w tym konflikcie, a na ile stali się jego aktywnymi uczestnikami. Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego nr 2014/13/B/HS3/04951 finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki.

Słowa kluczowe: rzeczoznawca budowlany; ocena stanu technicznego; budownictwo przemysłowe; odbudowa powojenna.

* * *

Building appraisers in the dispute over the location of Poland’s first penicillin plant

In early 1946, UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration) offered to help several European countries, including Poland, to establish production of penicillin. Initially, Poland’s first penicillin plant was to be set up in an old hospital building in Kraków, but experts at the Ministry of Industry found it unsuitable for the purpose. Consequently, the Ministry chose another building, this time an old pharmaceutical factory in Tarchomin, near Warsaw. Disappointed by this decision, the municipal authorities in Kraków commissioned another building appraiser, who after investigating both structures came to completely opposite conclusions. This paper explains how the dispute developed and ponders to what extent the seemingly independent experts become parties in a dispute. This work was made possible through financial support from the National Science Centre, Poland, research grant number 2014/13/B/HS3/04951.

Keywords: building appraiser; condition assessment; industrial building; post-war reconstruction.

Literatura

[1] Archiwum Akt Nowych. Zespół akt Ministerstwa Przemysłu i Handlu.
[2] Archiwum Akt Nowych. Zespół akt KC PZPR.
[3] KuryłowiczWłodzimierz. 1946. Czy w Krakowie powstanie fabryka penicyliny? Dziennik Polski 7 grudnia.
[4] Łotysz Sławomir. 2014. „A‘LastingMemorial” to theUNRRA? Implementation of the Penicillin Plant Programme in Poland, 1946–1949”. ICON: Journal of the InternationalCommittee for theHistory of Technology 20 (2): 70 – 91.

Otrzymano : 10.01.2018 r.

Przeczytaj cały artykuł >>

Materiały Budowlane 03/2018, str. 64-65 (spis treści >>)