Stopniowe podnoszenie wymagań energetycznych wobec budynków zaostrzyło konkurencję na rynku materiałów do termoizolacji. Producenci styropianu walczą o klienta poprawiając właściwości tego materiału. Oferują jego drugą i trzecią generację - styropian szary oraz styropian zespolony.

Wymagania energetyczne stawiane budynkom rosną i będą rosnąć. W 2021 r. fasady domów będą musiały mieć współczynnik przenikania ciepła U, nie niższy niż 0,20 W/m²K. Wobec dachów i stropodachów oczekiwania prawne będą jeszcze ostrzejsze. Zaostrzone kryteria energetyczne to dobry prognostyk dla producentów wyrobów do termoizolacji. Jaki zatem będzie rozkład wykorzystania materiałów termoizolacyjnych w odpowiedzi na popyt generowany przez otoczenie prawne i zaostrzające się normy ekologiczne? Odpowiedzi na to pytanie można szukać np. w Niemczech, Austrii czy Szwajcarii, gdzie procesy związane ze wzrostem wymagań energetycznych zaszły znacznie dalej. W krajach tych zdecydowanym zwycięzcą okazał się styropian szary. Dlaczego tak się stało?

Styropian - król dociepleń
Wydawało się, że nowe, zaostrzone wymogi techniczne będą dla styropianu groźne, ponieważ uzyskanie odpowiedniego wskaźnika przenikania ciepła dla przegród w budynkach (ściany, stropy, dachy i fundamenty) będzie wymagało bardzo grubej warstwy izolacji. A zbyt gruba ściana nie wygląda ładnie, zabiera światło (efekt tzw. okien strzelniczych, ograniczone doświetlenie wnętrza) i generuje dodatkowe koszty montażu. Jednak producenci szybko rozpoznali zagrożenia i rozpoczęli prace nad udoskonalaniem styropianu. Kilka lat temu pojawił się szary styropian drugiej generacji, a ostatnio styropian trzeciej generacji, produkowany w technologii odprężonych płyt zespolonych.

Dobór styropianu na fasady
Od 2021 r. fasady budynków będą musiały mieć współczynnik przenikania ciepła U, nie niższy niż 0,20 W/m²K. Jeśli chcielibyśmy uzyskać ten efekt docieplenia przy pomocy styropianu o współczynniku lambda 0,045 W/mK, to grubość izolacji naklejonej na ścianę metodą lekką mokrą (ETICS) powinna wynosić 23 centymetry. Cierpi na tym wygląd budynków, gruba warstwa docieplenia ogranicza dopływ do pomieszczeń światła naturalnego. Rosną również koszty montażu. W odpowiedzi na problem zbyt grubej izolacji powstał szary styropian z zawartością grafitu, nazywany styropianem drugiej generacji, o współczynniku lambda na poziomie 0,031 W/mK. Dzięki temu uzyskanie współczynnika przenikania ciepła U na poziomie 0,20 W/m²K wymaga naklejenia warstwy docieplenia o grubości tylko 16 cm. Taka izolacja wygląda estetycznie i nie zaburza wyglądu budynku. Jednak szary styropian ma również swoje wady. W szarym styropianie występują stosunkowo silne naprężenia, mogące prowadzić do odkształcania styropianu, a nawet do wygięcia i odpadania płyt od fasady. Szczególnie niebezpieczny jest okres wiosny i jesieni, kiedy po chłodnej nocy, wschodzące słońce bardzo szybko nagrzewa fasadę budynku. Właśnie wtedy, na skutek działania promieni słonecznych powstają największe naprężenia. Wykonywanie dociepleń przy użyciu zwykłego szarego styropianu jest bezpieczne, pod warunkiem prowadzenia prac przy optymalnych warunkach pogodowych, stosowania droższych klejów najwyższej jakości oraz bardzo rygorystycznego przestrzegania instrukcji aplikacyjnych, łącznie z osłonięciem fasady przed słońcem. W przeciwnym razie, naprężenia występujące w zwykłym szarym styropianie, mogą prowadzić do wygięcia płyt i nieprzyjemnych oraz kosztownych konsekwencji. Jako rozwiązanie problemu naprężeń, powstał styropian trzeciej generacji, produkowany w zaawansowanej technologii odprężonych płyt zespolonych.

Styropian zespolony Lambda White od Swisspor Polska
Styropiany zespolone są obecnie codziennością w wielu krajach europejskich, takich jak Niemcy, Austria czy Szwajcaria. Pierwszym styropianem zespolonym trzeciej generacji na rynku polskim jest LAMBDA WHITE, wprowadzony przez Swisspor Polska. LAMBDA WHITE posiada wszystkie zalety szarego styropianu, a jednocześnie jest pozbawiony jego wad. W przypadku płyt Swisspor LAMBDA WHITE, szary rdzeń jest zabezpieczony przed słońcem, przez zintegrowaną z nim białą warstwę ochronną grubości 6 mm. Biała powierzchnia odbija światło słoneczne zapobiegając powstawaniu naprężeń termicznych. Testy wykazały, że po wystawieniu na słońce, powierzchnia płyt LAMBDA WHITE jest o 20°C chłodniejsza od powierzchni zwykłego, szarego styropianu. Po przyklejeniu styropianu do muru, między sąsiadującymi płytami występują niewielkie uskoki wynikające z nierówności podłoża. W celu uzyskania estetycznej, równej fasady, powierzchnia warstwy termoizolacyjnej jest szlifowana. Ochronna warstwa LAMBDA WHITE ma grubość 6 mm, więc nawet mocne szlifowanie nie niszczy jej i nie pozbawia szarego rdzenia ochrony. Oprócz najbardziej niebezpiecznych naprężeń termicznych związanych ze słońcem, w szarych styropianach występują stosunkowo silne, tak zwane naprężenia wewnętrzne. W rezultacie, zwykły szary styropian nawet jeżeli jest zabezpieczony przed słońcem ma tendencję do skurczów i odkształceń. W LAMBDA WHITE naprężenia wewnętrzne są eliminowane przez fabrycznie wykonane nacięcia przeciwprężne. Technologia nacięć przeciwprężnych została opracowana przez dział badawczy szwajcarskiego oddziału firmy Swisspor, przy współpracy z Zentrum für Integrale Gebäudetechnik w Lucernie.

Styropian do izolacji dachu, podłóg, fundamentów
Przez dach i podłogę może uciekać nawet do 35% energii z budynku. W przypadku izolacji poddasza i podłogi oprócz współczynnika lambda ważna jest także odporność na naprężenia ściskające. Po takich podłogach się chodzi co za tym idzie płyty styropianowe powinny być na tyle twarde, żeby wywierany na nie nacisk nie spowodował ich pękania. Zaleca się płyty wytrzymujące nacisk co najmniej 60 kPa. Jeżeli planujemy większe obciążenia punktowe (ciężkie meble, urządzenia itp.) bezpieczniej jest zastosować płyty wytrzymujące nacisk co najmniej 80 kPa. W ofercie firmy Swisspor Polska są to płyty: LAMBDA 100 dach podłoga i LAMBDA MAX dach podłoga. Dla uzyskania zalecanego dla dachów współczynnika przenikalności cieplnej przegrody na poziomie 0,15 W/m²K konieczne jest zastosowanie co najmniej 20 cm warstwy styropianu szarego Swisspor LAMBDA 100 dach podłoga o lambdzie 0,030 W/mK.

Właściwa termoizolacja ścian i dachu to za mało. Bez odpowiedniego docieplenia fundamentów, nie można mówić o energooszczędności. Szacunki wskazują, że straty energii przez tą część budynku mogą wynieść do 6% całości strat cieplnych. Jednym z pierwszych szarych styropianów, przeznaczonych specjalnie do izolacji fundamentów jest Swisspor HYDRO Lambda, wyróżniający się doskonałymi parametrami termoizolacyjnymi (lambda na poziomie 0,031 W/mK). HYDRO Lambda, to nowoczesne płyty szarego styropianu, o obniżonej nasiąkliwości wody, produkowane metodą wtrysku do formy. Technologia produkcji nadaje płytom właściwości i wygląd, nieporównywalny do tradycyjnych płyt styropianowych. Wszystkie płyty HYDRO Lambda są frezowane, cechuje je również idealna geometria oraz bardzo spoista powierzchnia. Po przyklejeniu do fundamentu z zaaplikowaną już hydroizolacją, warstwę płyt HYDRO Lambda można zasypać ziemią. Nie tylko izoluje ona termicznie ale również chroni hydroizolację fundamentu, przed uszkodzeniem mechanicznym na skutek parcia gruntu. Grubość warstwy HYDRO Lambda powinna wynosić około 10 cm, co daje przegrodę o U na poziomie 0,31 W/m²K . 

Ze względu na swoje doskonałe parametry izolacyjne, ekonomię użycia i korzystny bilans ekologiczny, szary styropian jest jednym z najlepszych materiałów dociepleniowych. W państwach Europy zachodniej jednym z najczęściej stosowanych materiałów dociepleniowych jest szary styropian. Okazał się być produktem o najlepiej wyważonym stosunku ceny do korzyści. Dla przykładu w Niemczech i Szwajcarii, udział styropianów szarych w ogólnej ilości EPS stosowanego do termoizolacji fasad stale rosną i obecnie wynoszą odpowiednio 50% i 80%. Produkty z rodziny szarych styropianów oferowanych pod nazwą Swisspor LAMBDA, są szczególnie polecane przy grubszych termoizolacjach stosowanych w budownictwie energooszczędnym i pasywnym. Potwierdza to certyfikat Instytutu Budownictwa Pasywnego. 

Źródło Swisspor Polska