logo

ISSN 0137-2971, e-ISSN 2449-951X

100 punktów za artykuły naukowe!

Zgodnie z Komunikatem Ministra Nauki z 5 stycznia 2024 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych, autorzy za publikację artykułów naukowych w miesięczniku „Materiały Budowlane” z dyscyplin: inżynieria lądowa, geodezja i transport; architektura i urbanistyka; inżynieriamateriałowa; inżynieria chemiczna; inżynieria mechaniczna, a także inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka, otrzymują 100 pkt.

Praca zespołowa – współpraca wewnętrzna

Dotychczas obowiązującym standardem w wielu pracowniach projektowych było korzystanie z serwera plików – zazwyczaj odrębnego od stacji roboczych komputera, na którym gromadzone jest archiwum pracowni, do którego równoprawny dostęp mają poszczególni projektanci. W folderach poświęconych konkretnym projektom lokowane były rysunki. Przeważnie były to odrębne pliki zawierające rzuty, przekroje, elewacje, detale – rysunki kreślone w 2D. Standard ten pozwalał na wygodne rozdzielenie pracy między projektantów – każdy mógł się zająć innym rysunkiem, kreśląc go w odrębnym pliku. Koordynacja pomiędzy rysunkami odbywała się przez zastosowanie połączeń xreff – podglądanie pod treścią opracowywanego rysunku podłączonej zawartości innego pliku.
Technologia BIM wymusza zmianę takiego standardu, ponieważ poszczególne elementy dokumentacji architektonicznej (rzuty, przekroje, elewacje) generowane są z modelu BIM i znajdują się w pliku projektu lub w jednorodnej bazie danych. Oznacza to, że współpraca projektantów musi się odbywać w ramach jednego modelu BIM, a aplikacje w technologii BIM muszą umożliwiać projektantom jednoczesny dostęp do tego samego pliku z modelem.
Tak jest, choć, co oczywiste, konkurujące ze sobą programy oferują odmienne wewnętrzne procedury uwspólniania i dostępu do plików roboczych. Podstawowym standardem jest wykorzystanie technologii klient – serwer, gdzie główny plik z modelem znajduje się na serwerze, a poszczególni projektanci pracują na kopiach pliku umieszczonych na ich stacjach roboczych. Proces aktualizacji danych odbywa się przez wysłanie lub pobranie zawartości pliku roboczego. Ciekawe rozwiązanie w ramach tej koncepcji ma ArchiCAD, gdzie procesowi aktualizacji podlegają wyłącznie wyodrębnione dane, które uległy modyfikacji, a nie cały plik. Technologia ta nazywa się Delta-serwer™ i pozwala zminimalizować ilość przesyłanych danych, czyniąc proces bardziej płynnymi uniezależniając prędkość aktualizacji od wielkości pliku roboczego. Pakiety przesyłanych jednorazowo danych są na tyle małe, że w przypadku zespołu rozproszonego możliwa jest skuteczna praca za pośrednictwem Internetu.
W przypadku ArchiCAD-a uwspólniony model nie występuje w postaci tradycyjnie pojmowanego pliku projektu, tylko bazy danych obsługiwanej za pośrednictwem odrębnej aplikacji pod nazwą BIM-serwer, która pozwala na zaawansowane zarządzanie projektami umieszczonymi na serwerze, podłączonymi do poszczególnych projektów użytkownikami czy choćby kopiami bezpieczeństwa, ale także dostępnymi dla poszczególnych projektantów, a przypisanymi do projektów bibliotekami.

Współpraca międzybranżowa – zewnętrzna

Podczas prawidłowo przebiegającego procesu projektowego architekci wielokrotnie przekazują lub otrzymują od swoich partnerów różne informacje na temat projektu i wszelkich dotyczących go zmian. Powszechna dotychczas metoda międzybranżowej koordynacji projektu w oparciu o rysunki 2D i komentarze mailowe lub telefoniczne jest bardzo czasochłonna i wymaga dużej uwagi. Alternatywą może być wykorzystanie modelu BIM pozwalającego zestawić i wyeksportować wszystkie informacje potrzebne do zbudowania budynku, zarządzania realizacją procesu inwestycyjnego, przeprowadzenia stosownych analiz (np. energetycznej, konstrukcyjnej, nasłonecznienia) czy przygotowania raportów (np. bilans powierzchni, przedmiar).
Kluczem do efektywnej komunikacji i współpracy międzybranżowej w technologii BIM jest możliwość wymiany modeli i danych BIM między aplikacjami komputerowymi dostarczanymi przez różnych producentów. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu formatu IFC – otwartego i uniwersalnego formatu wymiany danych BIM, którego standaryzacją zajmuje się IAI – International Aliance for Interoperability – Międzynarodowy Sojusz Operatorów Oprogramowania i innych podmiotów popularyzujących ideę Open BIM polegającą na dążeniu domożliwości pełnej wymiany danych między odrębnymi specjalistycznymi aplikacjami. Format IFC umożliwia przenoszenie danych przestrzennych (obiektów 3D) wraz z informacjami BIM – określającymi cechy elementów atrybutami i klasyfikacją. W wielu aplikacjach model można do tego formatu wyeksportować, jak i z niego zaimportować. Istotne jest zastosowanie odpowiednich translatorów IFC pozwalających przetłumaczyć strukturę danych z jednej aplikacji na czytelną dla innej. Ważną kwestią jest także odpowiednie wyselekcjonowanie danych, które mają zostać przeniesione do formatu IFC, a w konsekwencji do adresata pliku, np. konstruktora. W tym celu stosuje się filtrowanie elementów, np. przez odpowiednie zestawy warstw, na których elementy są umieszczone lub zawężenie wyświetlania do wybranych typów (np. ściana, strop, belka itd.). Aplikacje BIM umożliwiają nadpisanie typu elementu uniezależniając go od narzędzia, którym został on wykonany. Można także od razu przypisać elementom wybrane (inne od domyślnych) cechy IFC, uzyskując bardziej precyzyjne odwzorowanie elementów w docelowej aplikacji BIM. Cennym rozwiązaniem jest dostępna m.in. w ArchiCAD-zie, możliwość częściowego wyświetlania struktury modelu (np. tylko warstwy konstrukcyjne struktur złożonych z pominięciem izolacji i wykończenia). W ten sposób konstruktor lub inny specjalista może otrzymać od architekta model BIM zawierający wyłącznie najistotniejsze z jego punktu widzenia elementy i informacje. Dalsza praca konstruktora może opierać się na wykorzystaniu otrzymanego modelu jako odniesienia (tzw. pliki referencyjne) i na jego podstawie zbudowaniu własnego modelu lub na konwersji modelu architektonicznego do formatu rodzimego aplikacji konstruktora, w której model będzie przekształcany.

arch. Leszek Włochyński, BIM Team Sp. z o.o.
arch. Paweł Przybyłowicz, Politechnika Warszawska

Przeczytaj cały artykuł (pdf) >>>